Beauté Barbare: François Lazarevitch & Les Musiciens de Saint-Julien
„Prawdziwe barbarzyńskie piękno” muzyki, którą Telemann odkrył podczas podróży na Górny Śląsk w 1705 roku, wzbudziło w nim żywy entuzjazm. Opisy miejscowych muzyków, zwłaszcza dudziarzy, to szczególny fragment jego autobiografii. Telemann był zafascynowany ich „cudowną twórczością, w której dają upust fantazji, podczas gdy tancerze odpoczywają”, tak bardzo, że „ktoś uważny może w ciągu ośmiu dni zaczerpnąć od nich zapas pomysłów na całe życie”.
Dokładnie tak zrobił Telemann, czerpiąc obficie z tych charakterystycznych melodii, aby „przybrać je we włoską szatę z naprzemiennymi adagiami i allegrami”. Słowa kompozytora oczywiście rozpaliły moją wyobraźnię. Szczególny urok tych „dzikich” utworów sprawił, że konstruując program, sięgnąłem także do innych źródeł muzycznych — polskich tańców zebranych przez Telemanna (rękopis z Rostocka), dawnej muzyki tradycyjnej Europy Środkowej, zapisanej w rękopisie Uhrovska, a także tradycyjnych utworów z Polski, Moraw, Rumunii i Ukrainy, których melodie i rytmy nadal są zbliżone do tych zasłyszanych przez Telemanna.
Ciepły i plastyczny głos Hélène Richaud doskonale współbrzmi z tradycyjnymi pieśniami polskimi i morawskimi. Cymbały Iuriego Morara odnajdują się zarówno w muzyce tradycyjnej, którą dobrze zna, jak i w utworach barokowych. Włączyłem również tradycje muzyczne mojego ojca — niektóre melodie są grane na małym serbskim flecie (frula).
Program nie jest próbą dokładnego przekazania praktyk muzycznych przywołanych przez Telemanna, ale smakowaniem przyjemności wynikającej z tej ponadczasowej energii i próbą stworzenia nowego, poetyckiego, radosnego i kolorowego doznania artystycznego. Ten zaskakujący projekt zabierze nas w daleką podróż, na terytoria, na których nikt się nas nie spodziewa.
/ François Lazarevitch
Projekt „Beauté barbare” [Barbarzyńskie piękno] nawiązuje do twórczości niemieckiego kompozytora Georga Philippa Telemanna oraz muzyki ludowej z Europy Środkowej, Polski, Moraw, Słowacji i Rumunii. Projekt powstał przy wsparciu: France Relance, Résidences Créatives Sinfonia, Conservatoire Arthur Honegger (Le Havre) oraz Ferme de Villefavard. Więcej o artystach można przeczytać poniżej.
Mimo że jego głównym instrumentem jest flet, François Lazarevitch stale poszukuje nowych inspiracji. Fascynuje się irlandzką muzyką fletową, kolekcjonuje instrumenty, publikuje materiały nutowe, które odkrywa w pracy badawczej, a także uczy gry na flecie barokowym i dudach w wersalskim konserwatorium. Dla Lazarevitcha najważniejszy jest rytm, impuls zrodzony z tańca, który przemawia do uczuć oraz emocji i wymaga uważności wobec muzyki. Współpracował między innymi z takimi artystami jak: Antoine Geoffroy-Dechaume, Barthold Kuijken, Pierre Séchet, Les Arts Florissants, Le Concert d’Astrée, Les Talens Lyriques. Od niemal dwóch dekad wspólnie z muzykami zespołu Les Musiciens de Saint-Julien odkrywają zapomniane repertuary, dzielą zainteresowanie innymi kulturami i próbują spojrzeć na historię muzyki z innej perspektywy.
fot. Jean-Baptiste Millot
Zespół barokowy założony w 2006 roku przez flecistę i pionierskiego badacza François Lazarevitcha. Les Musiciens de Saint-Julien czerpią z różnorodności muzyki dawnej i muzyki barokowej, którą wzbogacają o energię wypływającą z tańca, poetycką wrażliwość, twórcze odkrywanie ludowych praktyk muzycznych, naturalność ekspresji oraz wirtuozerię wykonania. Twórczość zespołu niczym alchemiczny wywar łączy relief i elegancję linii, elastyczność kołyszących się fraz i bogactwo rzadkiego wczesnego instrumentarium, w którym wyróżniają się flety i dudy. Zespół Les Musiciens de Saint-Julien cieszy się uznaniem krytyków i publiczności, a liczne trasy koncertowe i szesnaście albumów wydanych nakładem Alpha Classics ugruntowały jego pozycję we Francji i na arenie międzynarodowej.
Les Musiciens de Saint-Julien są rezydentami Le Volcan, Sceny Narodowej w Hawrze. Zespół jest finansowany przez francuskie Ministerstwo Kultury — DRAC Normandia, Region Normandii i Miasto Hawr.
W Katowicach zagrają: François Lazarevitch (flet traverso, flet prosty, frula, dudy, kierownictwo artystyczne), Hélène Richaud (śpiew, wiolonczela), Josef Žák (skrzypce), Sophie Iwamura (skrzypce), Diane Chmela (altówka), Chloé Lucas (kontrabas), Iurie Morar (cymbały), Pierre Rigopoulos (zarb, davul, instrumenty perkusyjne), Éric Bellocq (archlute, cistrum).
fot. Jean-Baptiste Millot